Յղում

Տոն Քիշոթ յառաջացած տարիքի ազնուական մըն էր: Շարունակ ասպետներու վէպեր կարդալով միտքը բաւական խառնաշփոթ էր, հետեւաբար միշտ զանազան արկածախնդրութիւններ կ’երեւակայէր։ Նոյնիսկ բոլորն ալ իրական կը կարծէր: Տոն Քիշոթ ունէր հաւատարիմ ծառայ մը, Սանշօն, որ ի զուր տիրոջը սխալներուն արգելք ըլլալ կը փորձէր:

Տոն Քիշոթի այլանդակութիւններէն ամենէն նշանաւորը հողմաղացներու դէմ մղած կռիւն է։ Այդ հողմաղացները մէկ-մէկ հսկաներ են կը կարծէր ան: Եւ օր մըն ալ Տոն Քիշոթ դաշտագետնին ծայրը նշմարեց քառասունի մօտ հողմաղացներ:

– Բարեկամ,- ըսաւ ան Սանշոյին,- մեր բախտը ժպտեցաւ: Կը տեսնե՞ս սա սարսափելի հսկաները: Պիտի յարձակիմ անոնց վրայ, պիտի մեռցնեմ բոլորն ալ: Ահագին հարստութիւն ձեռք պիտի ձգենք:

– Ո՞ր հսկաները,- հարցուց Սանշօ:

– Սա՛, դիմացինները, որոնք իրենց ահարկու բազուկներով դիմացդ կեցած են:

– Բայց, Տէ՛ր իմ, զգուշացէ՛ք, անոնք հողմաղացներ են եւ ինչ որ դուք բազուկ կը կարծէք, անոնց թեւերն են:

– Դուն ոչ մէկ գաղափար ունիս քաջագործութեան մասին: Ինծի՞ պիտի սորվեցնես: Ասոնք հսկաներ են: Եթէ կը վախնաս, մէկ կողմ քաշուէ՛, մինչ ես պիտի մղեմ այս վտանգաւոր պայքարը:

Այս ըսելով հեծաւ ձին առանց ականջ տալու Սանշոյի խօսքերուն:

– Հսկաներ չեն ասոնք, հողմաղացներ են,- կը պոռար Սանշօ ամբողջ ուժովը:

Մեր ասպետը հողմաղացներուն մօտեցած էր:

– Սպասեցէ՛ք, վատ աւազակնե՛ր, մի՛ փախչիք, ձեր վրայ յարձակողը առանձին ասպետ մըն է,- կը գոռար ան:

Նոյն պահուն թեթեւ հով մը ելաւ եւ հողմաղացին թեւերը սկսան դառնալ:

– Օ՜հ, պարապ տեղը իրար կ’անցնիք, ձեռքէս ազատում չունիք, պիտի պատժուիք,- գոռաց Տոն Քիշոթ եւ վահանը բարձր բռնած, ձին վազցուց եւ գնաց նետուեցաւ դէմի առաջին հողմաղացին վրայ: Քիչ վերջ հողմաղացին թեւէն կախուած բարձրացաւ օդին մէջ եւ ձիուն հետ միասին քսան քայլ անդին նետուեցաւ։

Սանշօ, իր իշուկը կարելի եղածին չափ արագ վազցնելով հասաւ տիրոջը քով: Անկումը այնքան ուժգին եղած էր, որ Սանշօ մեծ դժուարութեամբ վերցուց զայն գետնէն:

– Չէ՞ի ըսած ձեզի,- աղաղակեց Սանշօ: Հողմաղացներ ըլլալը չէի՞ ըսած: Ասիկա չտեսնելու համար մարդ իսկապէս փախուկ ըլլալու է:

– Հանդարտէ՛, հանդարտէ՛, Սանշօ՛ բարեկամս, — ըսաւ մեր հերոսը։ Բախտի գործ է պատերազմ ըսածդ, մանաւանդ երբ դիմացինդ սարսափելի կախարդ մըն է: Կը կարծես թէ ըրածը չհասկցա՞յ. ան՝ հսկաները փոխակերպեց հողմաղացներու, յաղթանակի փառքը ձեռքէս առնելու համար:  Օր մը չէ օր մը, սուրս պիտի յաղթանակէ։

– Այո՜,- պատասխանեց Սանշօ, զայն ոտքի հանելով եւ վազեց գնաց վիրաւոր ձին վերցնելու: Եւ ճամբայ ելան երեքով դէպի նոր արկածախնդութիւններ։

*Այստեղ բնագիրը ներկայացուած է պզտիկ փոփոխութիւններով։