• Պէտք չէ օգնէ, որովհետեւ այն օրերուն՝ երբ մրջիւնը կ՚աշխատէր ու ձմրան ուտելիք կ՚ամբարէր, ճպուռը երգելով կը զուարճանար:

Հոս կարելի է հարցնել հետեւեալ հարցումները.

«Ամբարելու համար անդադար աշխատիլը ի՞նչ նպաստ կամ ի՞նչ վնաս կրնայ բերել մեր կեանքին»:

«Աշխատիլը սահման մը պէտք է ունենա՞յ: Ճպուռին նման՝ մրջիւնն ալ զուարճանալու ժամանակ պէտք է տրամադրէ՞ր»:

«Ճպուռը երգած ատեն միայն կը զուարճանա՞ր, թէ՞ ինքն ալ աշխատանք կը տանէր»։

• Պէտք չէ օգնէ, որովհետեւ երբ ճպուռը ծուլութիւն կ՚ընէր, մրջիւնը կ՚աշխատէր իր ապագային համար:

Հոս կարելի է քննարկել ծուլութիւն յղացքը: Քննարկումը կարելի է խորացնել հետեւեալ հարցումներով. «Ի՞նչ կը նշանակէ ծուլութիւն: Ո՞ր պարագաները ծուլութիւն կը համարուին հասարակութեան կողմէ: Ծուլութիւնը չափանիշ մը ունի՞: Մեր ո՞ր մէկ ըրածով (կամ չըրածով) հասարակութեան կողմէ ծոյլ կը նկատուինք: Ինչ որ հասարակութիւնը կ՚ակնկալէ կամ կը փափաքի որ ընենք արդեօք միշտ մե՛ր ակնկալութիւններուն եւ մե՛ր փափաքներուն կը համապատասխանէ՞»:

Իրենց կեանքէն քաղուած օրինակներով մտածել կարենալու համար, մասնակիցներուն կրնաք նաեւ հետեւեալ հարցումները հարցնել. «Ձեր ո՞ր մէկ ըրածը ծուլութիւն կը նկատուի: Ըստ ձեզի ատոնք ծուլութի՞ւն են»:

• Պէտք չէ օգնէ, որովհետեւ եթէ օգնէր՝ մրջիւնին ուտելիքը կը պակսէր եւ անօթի կը մնար:

Կարելի է քննարկել «ուրիշներու հետ բաժնեկցելու» նիւթը, հարցնելով. «Մեր ունեցածները որո՞նց հետ եւ ի՞նչ քանակութեամբ կրնանք բաժնեկցիլ ուրիշներու հետ»:

(Յատուկ բաժնեկցելու նիւթը քննարկելու համար, կրնաք տեսնել «Թրթուրն ու խխունջը» նիւթը)։

• Պէտք չէ օգնէ, որովհետեւ անօթի մնալը ճպուռին յանցանքն է. նախընտրեց չաշխատիլ, հետեւաբար անօթի մնաց: Պէտք է ընդունի իր որոշումին հետեւանքները:

Կարելի է քննարկել ընտրութիւն եւ պարտադրանք յղացքները հետեւեալ հարցումներով. «Ի՞նչ կը նշանակէ բան մը ընտրել: Ի՞նչ բան կրնանք ընտրել: Ըստ ձեզի, մրջիւնին աշխատելը իր ընտրութի՞ւնն էր»։

• Պէտք է օգնէ, որովհետեւ ճպուռը ուտելիքի պէտք ունի:

Հոս կարելի է կրկին քննարկել բաժնեկցելու նիւթը: Նաեւ կարելի է խորացնել քննարկումը հետեւեալ հարցումներով. «Ուրիշներու կարիքներուն պատաս­խա­նա­­տուն մե՞նք ենք: Ուրիշներու հանդէպ ինչպիսի՞ պատասխանա­տուու­թիւններ կրնանք վերցնել: Օրինակ, եթէ մեր ազգականը, ընկերը կամ դրացին որեւէ բանի մը կարիքը զգայ, անհրաժե՞շտ է որ հոգանք: Հոս առաջնահերթութիւն մը կա՞յ: Եթէ կայ, ի՞նչ հիման վրայ պիտի որոշուի: Օրինակ, մօտիկութեա՞ն չափի համաձայն, թէ՞ կարիքի՛ չափին համաձայն»:

• Պէտք է օգնէ, որովհետեւ ճպուռն ալ երգելով կը զուարճացնէ աշխատող մրջիւնները:

Հոս կարելի է քննարկել արուեստի եւ աշխատանքի միջեւ յարաբե­րու­թիւնները: Քննարկումը կարելի է շարունակել հետեւեալ հարցումներով. «Ուրիշները զուարճացնելը հատուցում մը պէտք է ունենա՞յ: Օրինակ երգելը, նուագարան մը նուագելը, պատկեր գծելը աշխատա՞նք են: Ասոնք ե՞րբ աշխատանք կը նկատուին: Ո՞ր պարագաներուն վարձատրութեան պէտք է արժանանան: Արուեստը աշխատա՞նք է»:

• Պէտք է օգնէ, որովհետեւ մրջիւններուն գործը ուտելիք ամբարել է, իսկ ճպուռին գործը՝ երգել:

Հետեւեալ հարցումներով մասնակիցներուն կարելի է  մտածել տալ «Ի՞նչ կը նշանակէ աշխատանք» նիւթին շուրջ. «Մրջիւններուն աշխատիլը կամ ճպուռին երգելը նոյն չափով աշխատանք կը համարուի՞ն: Այս երկուքին միջեւ տարբերութիւն մը կա՞յ. եթէ կայ, ինչպէ՞ս բացատրել այդ տարբերութիւնը»:

Շատ կարեւոր է, որ վերջին երկու կէտերով նշուած «արուեստ-աշխատանք» յարաբերութիւնը քննարկումի նիւթ դարձուի հանդիպումի ընթացքին։ Ճպուռին արուեստով զբաղած ըլլալը, արուեստին աշխատանք ըլլալ-չըլլալու խնդիրը կարեւոր են, եթէ կ՚ուզենք այս պատմութեան մօտենալ քննական ակնարկով։ Եթէ արտայայտուած պատասխանները բաւարար չեն, կրնաք հարցնել. «Կը կարծէ՞ք, որ ճպուռին կիթառ նուագելը կարելի է բացատրել միայն «զուարճանալ» յղացքով։ Երաժշտութեամբ զբաղող անձ մը միայն «զուար­ճացող եւ զուարճացնո՞ղ» կը նկատուի։ Երաժշտութիւն, նկարչութիւն, քանդա­կագործութիւն, պար եւ նման զբաղումներ ուրիշ ի՞նչ բան կրնան նշանակել»։ Նման հարցումներով կրնաք արուեստի մասին քննար­կում մը սկզբնաւորել։

• Պէտք է օգնէ, որովհետեւ մրջիւնին համար բնականը ուտելիք ամբարել է, իսկ ճպուռին համար՝ երգելը:

Հետեւեալ հարցումներով մասնակիցներուն կարելի է  մտածել տալ «բնական եղող – բնական չեղող» խնդիրէն մեկնելով՝ կարելի է քննարկել փափաք, ընտրութիւն, պարտադրանք, պատասխանատուութիւն յղացքները: Նաեւ կարելի է հարցնել թէ «Ի՞նչ կը նշանակէ բնական»: Ի՞նչ կը նշանակէ բնութեան համեմատ վարուիլ: Պէ՞տք է մեր բոլոր արարքները բնութեան յարմար բաներ ըլլան»: